ΠΑΛΙΟΥΡΙΑ

Home
Up


Ιστορικά Στοιχεία

Στην σημερινή τοποθεσία του χωριού ο τούρκικος δρόμος (τζαντές 1881-1912) από τα Σέρβια προς Γρεβενά συναντούσε το δρόμο Ελασσόνα- Δεσκάτη- Γρεβενά. Από το βόρειο άκρο του χωριού περνούσε ημιονική οδός στα βυζαντινά χρόνια επί του Βασιλείου Β΄ Βουλγαροκτόνου, αυτοκράτορα του Βυζαντίου το 976-1025 μ.χ.

Σύμφωνα με την παράδοση το Ζημνιάτσι/Σμηάτζι (η παλιά ονομασία της Παλιουριάς), σχηματίστηκε από τη συνένωση 3 συνοικισμών επί Τουρκοκρατίας για να μην είναι οι κάτοικοι αποδυναμωμένοι από τις επιθέσεις των τουρκαλβανών. Οι τρεις αυτοί οικισμοί αναφέρονται από καλόγηρο της Ζάβορδας (οι καλόγεροι συνήθιζαν να γράφουν σε κώδικα τα χωριά που επισκέπτονταν με την εικόνα ή την κάρα του αγίου) το 1534 ως "Σμηάτζι απανοχώρι", "Σμηάτζι μεσοχώρι", "Σμηάτζι κατοχώρι".

Μετά το 1840 οι όροι διαβίωσης των κατοίκων έγιναν δυσμενείς αφού ο Αρβανίτης ασμάναγας της περιοχής μεταβλήθηκε σε τσιφλικά. Η πώληση στον ασμάναγα έγινε από τον Παλπάνη  στα Γιάννενα. Ο ασμάναγας επέβαλλε βαρύς φόρους στους καλλιεργητές των χωραφιών και επέκτεινε την φορολογία στους κτηνοτρόφους. Η βάναυση και αφόρητη αυτή κατάσταση οδήγησε τους κατοίκους σε έντονες και θαρραλέες διαμαρτυρίες και καταφυγή στα δικαστήρια. Ο ασμάναγας για να υποστηρίξει τα συμφέροντα του συκοφαντούσε τους κατοίκους λέγοντας ότι είναι βλαβεροί και επιζήμιοι (Ζημνιάριδες).

Η συνένωση έγινε στην τοποθεσία που βρίσκονταν στο "Σμηάτζι μεσοχώρι" μετά το 1860. Η έκταση της περιοχής του χωριού άνηκε σε αρβανίτη μπέη έως και τις απαλλοτριώσεις του 1922-24.

Η τοπική παράδοση επηρεασμένη από τις εκκλησίες που υπήρχαν θέλει τους συνοικισμούς οι οποίοι συνενώθηκαν όχι τρεις αλλά εννέα.

Σμηάτζι απανοχώρι:με πολιούχο ναό τον Άγιο Γεώργιο και εκκλησίες τον Άγιο Αθανάσιο και Αγία Παρασκευή

Σμηάτζι μεσοχώρι:με ναούς τον Άγιος Νικόλαος, Άγιος Κωνσταντίνος

Σμηάτζι κατοχώρι: με κύριο ναό την Κοίμηση της Θεοτόκου, Αγία Τριάδα, Αγίους Αναργύρους.

Μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας συμπεριλήφθηκε το 1918 ως οικισμός στην κοινότητα Καρπερού και το 1928 μετονομάσθηκε από Ζημνιάτσι σε Παλιουριά. Ανακηρύχθηκε σε κοινότητα το 1963 και σήμερα ανήκει διοικητικά στον δήμο Δεσκάτης.

Έως το 1927 το χωριό κατοικούνταν από ντόπιους που ασχολούνταν με την κτηνοτροφία, ενώ μετά την μικρασιατική καταστροφή ήρθαν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο. Το χωρίο με την έλευση των προσφύγων απόκτησε μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία, αφού οι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην μια άκρη του χωριού δημιουργώντας έτσι τον δικό τους μαχαλά.